top of page

Neden İhbar ederiz? Etmeliyiz... mi?

Kanunlar ne diyor !

 Suçu bildirmeme suçu, 5237 sayılı TCK.'nun özel hükümlerin yer aldığı ikinci kitabın, dördüncü kısmında, “adliyeye karşı suçlar” başlıklı ikinci bölümünde 278 inci maddesinde düzenlenmiştir.

Bu madde;

{l)”İşlenmekte olan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) İşlenmiş olmakla birlikte, sebebiyet verdiği neticelerin sınırlandırılması halen mümkün bulunan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
(3) Mağdurun on beş yaşını bitirmemiş bir çocuk, bedensel veya ruhsal bakımdan özürlü olan ya da hamileliği nedeniyle kendisini savunamayacak durumda bulunan kimse olması halinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza, yan oranında arttırılır “ şeklindedir.
Görüldüğü üzere 5237 sayılı TCK.’nunda bu suç, “adliyeye karşı suçlar” arasında düzenlenmiştir. Bu suçla korunan hukuki yarar göz önüne alındığında kanun koyucunun, devletin adli yararlarını ön sırada tuttuğunu söylemek gerekir. Nitekim bir hukuk devletinde, suç oluşturan fiillerin resmi mercilere bildirilmesinde kişilerin ve toplumun göz ardı edilemeyecek yararlan bulunmaktadır. Birinci olarak, kişilerin herhangi bir şekilde öğrendikleri hukuka aykırı fiilleri, bunların takibini yapmaya yetkili ve görevli mercilere bildirmeleri toplumun bu fiiller karşısında tepkisiz kalmaması sağlanacak ve yetkili mercilerin harekete geçmesi sağlanmakla
kamu düzeninin korunması*

* (Kamu düzeni kavramını, Türk doktrin ve uygulaması dar ve geniş olmak üzere ikiye ayırmaktadır. Birinci olarak Geniş anlamda kamu düzeni; toplumun sosyal ve siyasi yapısını meydana getirmesini, karışıklık içinde bulunmamasını, banş ve huzur içinde yaşamasını ve düzenli ve uyumlu bir şekilde gelişmesini göstermektedir. Bu nedenle bu kavram içinde, normlar ve kurumlar sisteminin bütününün hukuki yaşamın tüm görünüş biçimlerini içine alan hukuk düzenini, kamu yararını, toplumun gelişimini ve bunun temel kurallarını, kamunun huzur, sağlık ve güvenliği yer alır. İkinci olarak Dar anlamda kamu düzeni ise, geniş anlamda kamu düzeni kavramının bir parçası olan, S237 s. TCK’nun)

ve devletin adli fonksiyonlarının eksiksiz bir şekilde yerine getirilmesine de vasıta olunacaktır. İkinci olarak her ne sebeple olursa olsun işlenmekte olan bir suçun görmezden gelinmesi, sosyal hukuk devletine dayalı bir toplumda, birey olma hakkı ve yükümlülüğüyle bağdaşmayan bir davranış olacaktır. Üçüncü olarak, bu düzenlemeyle işlenmekte olan suçun, yetkili ve görevli mercilere bildirilmesi yükümlülüğünün getirilmesi, toplum içinde yaşayan kişiler arasındaki insani dayanışmayı ve insanlığın dolayısıyla, toplumun sorumluluk bilincini artırıcı bir Özellik arz etmektedir. Dördüncü olarak da toplumdaki barış ve huzur ortamının korunması, adli mercilerin görevlerini gerektiği gibi yerine getirebilmelerinin suçlardan haberdar olmalarına bağlı olması sebebiyle, kişilerin suçluların cezalandırılmasını istemek haklarına karşılık, bu suçlan yetkili mercilere bildirmek yükümlülüklerinin de olması gerektiği için, bu suçun ihdasına gidilmiştir. Nitekim bu durumu kanun koyucu maddenin gerekçesinde; “Barış esasına dayalı hukuk toplumunda yaşama hakkına sahip olan herkes, toplum barışını bozucu nitelik taşıması dolayısıyla devletten suç işlenmesinin önlenmesini ve suçluların cezalandırılmasını talep hakkına sahiptir. Suç teşkil eden bir fiilin işlendiğini Öğrenen bireyin, bununla ilgili olarak yetkili makamlar nezdinde bildirimde bulunma hakkı vardır. Bu bakımdan belli bir suç vakıasıyla ilgili olarak bildirimde bulunmak, hukuka uygunluk nedeni olarak bir hakkın kullanılmasından ibarettir." 

Suçluların cezalandırılmasını devletten istemek, kişi açısından bir hak olduğu gibi; herhangi bir suç olgusunun gerçekleştiğini öğrenen kişinin durumu suçu takibe yetkili makamlara bildirmesi, aynı zamanda bir yükümlülüktür. Bu itibarla, herhangi bir suç olgusunun gerçekleştiğini öğrenmesine rağmen durumun suçu takibe yetkili makamlara bildirilmemesi, genel olarak haksız bir davranıştır. Ancak izlenen suç siyaseti gereğince sadece belli suçların bildirilmemesi veya sadece belli kişilerin bildirim yükümlülüğünü yerine getirmemesi, suç olarak tanımlanmıştır.,.” şekilde ifade etmiştir.

IHBAREDIYORUM_01 kopya.png
bottom of page